De nieuwe film van de broers Joel en Ethan Coen, A Serious Man, is, zoals bijna al hun producties, eigenzinnig, doordacht, geestig, zwartgallig en zit propvol dubbele bodems. Het is naar waarschijnlijkheid ook hun meest persoonlijke film, met verwijzingen naar hun jeugd, achtergrond, afkomst en opvoeding. Bovenal is het een film die zich bezig houdt met de vraag wat wel of niet waar is, wat wel of niet gebeurd en wat wel of niet belangrijk is. Of dat allemaal wel een reden heeft. Klinkt dat vaag? Ja. En dat is precies de crux van A Serious Man – vaagheid, mysterie, is iets dat omarmd moet worden vinden de gebroeders Coen. Gelijk hebben ze.
De plot, spelend eind jaren zestig in het middenwesten van de VS, draait om Larry (Michael Sthulbarg). Een softie. Een pushover. Een lulletje rozenwater. Hoewel, of misschien juist omdat, hij een man van de wetenschap is − natuurkundedocent aan een universiteit – heeft hij maar weinig onder controle. Zijn vrouw wil hem verlaten voor de oudere Sy (geniale rol van Fred Melamed), die bovendien ook nog eens een vriend van hem is en zaken op een tergend gladde wijze naar zijn hand wil zetten. Zoon en dochter gebruiken hem voor trivialiteiten. Arthur’s broer, of zwager (Richard Kind), dat is niet helemaal duidelijk, is een genie maar autistisch in de omgang en voortdurend in de weer om zijn vetbult te draineren. Dan is er nog een Koreaanse student die hem probeert te chanteren, een op seks beluste buurvrouw en een doktersonderzoek waarvan de uitslag niet duidelijk is. En nee, met deze opsomming wordt nauwelijks iets weggeven van het verhaal.
A Serious Man is gedeeltelijk gebaseerd op het verhaal van Job, die feitelijk een pion was in een weddenschap tussen de duivel en god. Kortom, de film is een verborgen Bijbels epos, gedompeld in een Amerikaans-Hebreeuwse setting die aanvankelijk afstand schept, maar daarna door de specifieke mise-en-scène aan charme wint. Enige bekendheid met joodse gebruiken en/of het Oude Testament is een pre, maar zeker geen vereiste.
Stilistisch is alles perfect, de cinematografie is strak en lyrisch tegelijkertijd, de dialogen doortimmert en de regie en het script is wellustig sadistisch. De hoeveel ellende die de Coens Larry laten overkomen is extreem, tot het bizarre aan toe, maar door de subtiele humor en het uitmuntende spel van hoofdrolspeler Sthulbarg en de andere acteurs zorgen ervoor dat het nergens te deprimerend wordt.
In het kort: A Serious Man heeft potentie om net zo’n cultklassieker te worden als The Big Lebowksi.
A Serious Man (Verenigde Staten, 2009)
Regie: Joel en Ethan Coen
Met: Michael Sthulbarg, Richard Kind, Fred Melamed e.a.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten